پویشگر امنیتی کد (SAST) چیست؟
تست استاتیک امنیت اپلیکیشن (SAST) یک فرایند برای تجزیه و تحلیل کد منبع برنامه، فایلهای باینری (کد کامپایل شده یا کد بایت نیز خوانده میشود) و تشخیص نقاط آسیبپذیر امنیتی است. این روش در امنیت سایبری را استاتیک میخوانند زیرا تجزیه و تحلیل مدنظر در زمانی انجام میشود که اپلیکیشن فعال نیست و به اصطلاح در حالت استراحت یا همان استاتیک (برعکس حالت داینامیک و فعال) قرار دارد. در ادامه میخواهیم بهترین ابزارهای SAST را به شما دوستان معرفی کنیم، پس با ما همراه باشید.
شما دوستان میتوانید برای شناخت کامل این مفهوم به مقاله زیر مراجعه کنید
تست استاتیک امنیت اپلیکیشن (SAST) چیست؟
تصمیم درباره انتخاب بهترین ابزارهای SAST نیازمند بررسی دقیق است، چراکه عملکرد و نتایج حاصل از انواع مختلف ابزارهای SAST باهم متفاوتاند. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به معیارهایی که برای ارزیابی ابزارهای SAST مفید خواهند بود.
بهترین ابزارهای SAST کدامند؟
ابزارهای تست استاتیک امنیت اپلیکیشن (SAST) طراحی شدهاند تا تکنیکهای تجزیه و تحلیل کد منبع را ارائه دهند و از این طریق، به یافتن نقصها و آسیبپذیریهای امنیتی موجود در کد توسعهدهنده و ارائه راهکارهایی در کدنویسی بهتر کمک کنند. ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری) میتوانند با IDE ادغام شوند و رویکردهای امنیتی shift-left (حرکت به سمت مراحل قبلی و ابتدایی از کدنویسی و بررسی کدها در اولین گامها) ارائه دهند؛ ادغام ابزارهای SAST در کانالهای CI/CD رویکردی دیگر در ارزیابی امنیت کدهاست.
موارد زیر انواعی از ابزارهای SAST هستند که در دنیای امنیت سایبری محبوباند :
- SonarQube
- Veracode
- Fortify Static Code Analyzer (SCA)
- Codacy
- AppScan
- Checkmarx CxSAST
مقاله پیشنهادی برای مطالعه
امنیت سایبری و حقایق آن در سال 2022
علاوه بر این موارد، ابزارهای SAST بیشتری وجود دارند که معمولا در قالبهای منبع باز یا نسخههای رایگان عمومی در دسترس قرار میگیرند. قبل از پرداختن به بهترین ابزارهای SAST محبوب، ابتدا به خود مفهوم SAST میپردازیم.
با استفاده از یک نرمافزار SAST (پویشگر امنیتی کد)، گزینههای خودکاری برای تحلیل کد ایجاد میشوند که برای ارزیابی سطوح امنیتی و ارائه پیشنهاداتی در مورد رفع مشکلات احتمالی در کد مفیدند. حال میپردازیم به بهترین ابزارهای SAST که بالاتر نام بردیم و اینکه در هنگام به کارگیری ابزارهای SAST باید به چه نکاتی توجه داشت و چه معیارهایی از بالاترین سطح اهمیت برخوردارند.
ابزار SonarQube
آیا SonarQube یک ابزار SAST است؟ SonarQube یک ابزار SAST (اسکنر آسیبپذیری) است که توسط سازمانهای زیادی استفاده میشود. با استفاده از رویکرد بازرسی کد و جستجو برای باگها و نقاط آسیبپذیر امنیتی، SonarQube تجزیه و تحلیل استاتیکی از کد ارائه میدهد. این محصول یک ابزار منبع باز است که توسط شرکت SonarSource توسعه یافته است.
ورژن Community، امکان تجزیه و تحلیل استاتیک کدها در 15 زبان مختلف ازجمله جاوا، جاوا اسکریپت و پایتون را فراهم میکند. این ورژن همچنین، ویژگیهای اجرایی چون تشخیص باگ و نقاط آسیبپذیر، ریشهیابی مشکلات در کدها، امکان بررسی بدهیهای فنی، ارائه تاریخچه فعالیت و سلامت کد با معیارهای مختلف، امکان ادغام با CI/CD و قابلیت گسترش و توسعه عملکردی در کنار بیش از 60 افزونه رایگان را دارد.
نسخه Developer این اپلیکیشن تمام قابلیتهای Community و مواردی اضافی را دارد. این نسخه همچنین، از 22 زبان برنامهنویسی پشتیبانی میکند (ABAP, C, C++, CSS, Flex, HTML, Go, JavaScript, Java, Objective-C, Kotlin, PL/SQL, PHP, C#, Python, Ruby, Scala, Swift, T-SQL, VB.Net, TypeScript و XML). علاوهبراین، نسخه Developer ویژگیهای دیگری چون تشخیص فعالیتهای مخرب تزریق خطا، اعلانهای بیدرنگ در IDE به عنوان بخشی از اعلانهای هوشمند SonarLint، امکان اضافه کردن تحلیلهای SonarQube و Quality Gate به بخش Pull Requests در GitHub، Azure DevOps و GitLab را نیز دارا میباشد.
همچنین، پروژهای منبع باز توسط OWASP در جریان است که در آن ورژن خاصی از SonaQube تحت عنوان OWASP SonarQube در دسترس قرار میگیرد.
تجزیه و تحلیل استاتیک (Veracode)
آیا Veracode یک SAST (اسکنر آسیبپذیری) است یا یک DAST؟ Veracode هر دو ابزار SAST و DAST را ارائه میدهد. ابزارهای SAST آن تحلیل استاتیک سریعی همراه با بازخورد امنیتی خودکار، در سراسر محیط توسعه (ادغام IDE) و از طریق کانال CI/CD، فراهم میکند.
قبل از هرگونه فعالیتی، یک اسکن کامل از خطمشی انجام میگیرد، در ادامه راهنمای روشنی در مورد مشکلات موجود و نیاز به اصلاح ارائه میشود، درنهایت، نرمافزار در مورد چگونگی رفع این مشکلات، پیشنهاداتی را به کاربر ارائه میدهد.
Fortify Static Code Analyse (SCA)
ابزار Fortify Static Code Analyzer (SCA) از شرکت Micro Focus کد منبع را برای یافتن خطاهای کد و آسیبپذیریهای امنیتی ارزیابی میکند؛ همچنین، این ابزار توصیههایی در جهت رفع این مشکلات به کاربر ارائه میکند.
ابزار Codacy
اگر به ابزاری نیاز دارید که بازنگری سریعی از کد داشته باشد، Codacy برای شما مناسب است. این ابزار درواقع یک سیستم خودکار است که الگوهای دادهای تولید میکند که مهندسان نرمافزار یا توسعهدهندگان را در بازنگری کد یاری میدهند. Codacy برای تشخیص انواع مختلف از نقصهای امنیتی مفید است و در فرایند ارزیابی خود کیفیت کد نوشتهشده را نیز بررسی میکند. این ابزار بخصوص از یک رابط برای ارائه اطلاعات بیشتر در مورد کد در حال اجرا استفاده میکند. این رابط، کیفیت پروژه کدنویسی شما و عملکرد آن در طول زمان را بررسی میکند. همچنین، در صورت وجود نقاط مهم در کد، اعلانهایی از جانب ابزار تولید میشوند.
در ترکیب با GitHub، Codacy میتواند خطاهای ممکن را تشخیص دهد؛ همچنین میتوانید پیچیدگی و سبک کدنویسی را از این ابزار برداشت کنید. با استفاده از Codacy، صرفهجوبی قابلتوجهی در زمان خواهید داشت و کیفیت و عملکرد پروژه خود را در طول زمان نظارت میکنید. با انجام تجزیه و تحلیل استاتیک کد، Codacy بهطور خودکار کیفیت آن را میسنجد و پوشش کد، مشکلات امنیتی ممکن، تکرارهای موجود در کد و پیچیدگی آن را ارزیابی و اعلان میکند.
ابزار AppScan
ابزار AppScan توسط شرکت HCL (قبل از آن توسط IBM) ایجاد شده و یکی از ابزارهای SAST (پویشگر امنیتی کد) برای تست وب اپلیکیشن در طول فرایند توسعه آن است. هدف آن یافتن مشکلات امنیتی، باگها و ناهنجاریهای کد، قبل از اجرای آن در محیط محصول است.
آیا ابزار AppScan رایگان است؟
نسخه آزمایشی و استاندارد آن یک دسترسی 30 روزه رایگان را به شما میدهد؛ این نسخه آزمایشی به کاربران اجازه میدهد تا از AppScan برای پیادهسازی چند اسکن محدود استفاده کنند و کارایی آن را بسنجند. میتوان از قابلیت اجرای خودکار AppScan برای بررسی آسیبپذیریهای ممکن در کد بهره برد. پس از یافتن آسیبپذیریهای موجود، AppScan گزارش دقیقی را از ارزیابی خود به کاربر ارائه میدهد و گزینههای اصلاحی متناظر را پیشنهاد میکند.
در کنار نسخه استاندارد AppScan، یک نسخه سازمانی نیز برای استفاده در سازمانهای بزرگ ارائه میشود. هر دو نسخه از رویکرد خرید اشتراک استفاده میکنند، بنابراین شما باید هر سال اکانت خود را شارژ کنید تا بتوانید در ادامه تجزیه و تحلیلهای بیشتری را پیادهسازی کنید.
ابزار Checkmarx CxSAST
ابزار مفید دیگری در تست استاتیک برای تجزیه و تحلیل کد، Checkmarx است. این ابزار به دنبال یافتن خطاهای کد منبع و تشخیص مشکلات امنیتی موجود و نقض مقررات است. عملکرد ابزار با محور ارائه یک جریان کد و بررسی مشکلات در قالب آن است.
متناظر با هر زبان برنامهنویسی، سیستم فهرستی از نقاط آسیبپذیری و مشکلات متناظر با آنها را در اختیار دارد. با استفاده از ابزار CxSAST شما میتوانید مشکلات دیگر را که از نظر خودتان مهم است ولی در لیست نیست وارد جریان بازنگری کد کنید. گزارشهای ارائه شده یا استاتیک هستند یا در رابط به نمایش گذاشته میشوند.
با استفاده از این روش، نهتنها بازخورد دقیقی در مورد کد خود دریافت میکنید، بلکه میتوانید سیستم ارزیابی را طوری تنظیم کنید که موارد مثبت کاذب را نیز نمایش دهد. این برنامه به کاربر خود اجازه میدهد تا گزارشهای امنیتی را در هر زمان و مرحله از انجام پروژه در اختیار داشته باشد. CxSAST همچنین، یک نرمافزار تجزیه و تحلیل منبع باز دارد که زبانهای برنامهنویسی زیادی را پشتیبانی میکند. بنابراین، سازمانها میتوانند از این ابزار برای ایمنسازی مولفههای تجزیه و تحلیل کد خود استفاده کنند.
این نرمافزار را میتوان در ساخت ابزارهای خودکار، توسعه نرمافزار و مدیریت آسیبپذیریها به کار گرفت. Checkmarx SAST (CxSAST) یک ابزار تجزیه و تحلیل ایستا است که توانایی یافتن نقاط آسیبپذیر امنیتی در کد منبع، در رده قابلتوجهی از زبانهای برنامهنویسی و اسکریپتنویسی مختلف، را دارد.
تفاوتهای اساسی بین SonarQube و Fortify
SonarQube یک ابزار تجزیه و تحلیل استاتیک و منبع باز است که برای مواردی چون اشکالزدایی و تشخیص مشکلات امنیتی به کار گرفته میشود. این ابزار از 20 زبان برنامهنویسی پشتیبانی میکند و برای کدهای نوشته شده با همه این زبانها تجزیه و تحلیل ارائه میدهد. وقتی در کد تکرار رخ میدهد، این ابزار بهدرستی به آنها اشاره میکند، و اشکالات و نقصهای متناظر را گزارش میکند.
از Fortify برای تست اپلیکیشنها، بخصوص در مورد امنیت آنها، استفاده میشود. اگر در قوانین متناظر با هر زبان تخلفی صورت گرفته باشد (بخصوص در کدهای مرتبط با دستورالعملهای امنیتی)، Fortify به صورت خودکار آن را تشخیص میدهد. این ابزار فرمت استفادهشده در کد منبع را ترجمه میکند و پس از اسکن و ارزیابی اجزای آن، یک گزارش مفصل ارائه میکند.
اگر علاقمند به مطالعه بیشتر هستید پیشنهاد ما به شما
امنیت اپلیکیشن چیست و چه اهمیتی دارد؟
هر دوی SonarQube و Fortify ابزارهایی در تجزیه و تحلیل استاتیک هستند، با وجود این، عملکرد و طراحی متفاوتی دارند. جدول پایین به برخی از مهمترین تفاوتهای موجود بین این دو ابزار میپردازد:
Fortify | SonarQube |
منبع باز نیست | یک اپلیکیشن منبع باز است |
کاربر نمیتواند هیچ قاعدهای را اضافه کند | کاربرد میتواند کد کانفیگ را به عنوان قاعدهای به اپلیکیشن اضافه کند |
کاربر به صورت دستی کدها را آپدیت میکند | کدها به صورت خودکار آپدیت میشوند |
کاربرد به لایسنس خریداری شده نیاز دارد | رایگان است |
هر دوی SonarQube و Fortify ابزارهای مفیدی در تجزیه و تحلیل استاتیک با دقت بالا، اشکالزدایی و شناسایی نقصهای امنیتی هستند. انتخاب از بین این دو، وابسته به تشخیص سازمان و میزان سازگاری هرکدام از این دو برنامه با کدهای آن است.
انواع دیگری از ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری)
در ادامه، مجموعهای دیگر از ابزارهای SAST را معرفی میکنیم. این ابزارها با زبانهای برنامهنویسی مانند جاوا، C#، پایتون و C++ سازگارند.
ابزار Embold
این نرمافزار از فناوری بسیار پیشرفتهای در تجزیه و تحلیل سریع اطلاعات و ارائه نمایشی واضح از مسائل بهره میبرد. برای ارائه یک کیفیت نرمافزاری بهتر به کاربر، Embold از لنزهای تحلیلی متفاوتی استفاده میکند. کیفیت بالای این پلتفرم، سرعت بالای آن در زمان بازنگری کد را به ارمغان میآورد. بنابراین، در پروژههای اشکالزدایی از ابزارهای SAST (پویشگر آسیبپذیری سیستم) بسیار کاربردی است. این ابزار به کاربر اجازه اجرای نرمافزار در محیطهای IDEA و ابر را نیز میدهد.
ابزار Kuiwan
این ابزار درواقع یک پلتفرم تجزیه و تحلیل استاتیک است که از جدیدترین فناوریها برای عملکردی فراتر از تجزیه و تحلیل استاتیک استفاده میکند. از این پلتفرم بهویژه در کاربردهای DevOps استفاده میشود.
ابزار Raxis
عملکرد این سیستم بسیار سریعتر و دقیقتر از نرمافزارهای دیگر است. اگر برای اهداف امنیتی به یک ابزار تجزیه و تحلیل نیاز دارید، این پلتفرم یقینا مطلوب شرکت شما است. شما همچنین میتوانید پس اجرای تست، نتایج و گزارشهای پلتفرم را برای استفادههای بعدی بایگانی کنید.
ابزار RIPS
در میان تمام پلتفرمهایی که در اینجا معرفی میشوند، تنها RIPS است که عملکردی متناسب با زبان برنامهنویسی دارد. RIPS یکی از دقیقترین و پیچیدهترین ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری) است که به سرعت خطاهای کد را تشخیص و کیفیت آن را ارتقاء میدهد (بدون نویز حاصل از تشخیصهای مثبت کاذب). این سیستم به خوبی زبانهای PHP و Java را ادغام و از یکپارچهسازی SDLC پشتیبانی میکند و استانداردهای صنعت را برآورده میکند.
ابزار PVS Studio
این ابزار به خوبی با IntelliJ IDEA، ویژوال استودیو، لینوکس، ویندوز و macOS ادغام میشود. این ابزار همچنین، خطاهای موجود را اشکالزدایی میکند و ضعف موجود در کدهای امنیتی را تشخیص میدهد. پس از انجام تست تجزیه و تحلیل، امکان ورود نتایج به SonarQube وجود دارد. قبل از انتخاب یک ابزار به منظور تجزیه و تحلیل، مطمئن شوید که با زبان کدنویسی شما سازگار است و از اهداف اجرایی آن باخبر هستید.
چگونه بهترین ابزارهای SAST را انتخاب کنیم؟
برای یافتن بهترین ابزارهای SAST (پویشگر امنیتی کد) مختص کد خود، باید از معیارهای زیر در جستجوی ابزار استفاده کنید:
- عملکرد SAST
- امنیت SAST
- استقرار SAST
- قوانین کنترلی SAST
- مثبت کاذبهای SAST
- استانداردهای انطباق SAST
- پوشش SAST
- توصیههای SAST
- ادغامهای SAST
- وابستگیهای SAST
- گلوله نقرهای SAST
یک ابزار SAST بخشی از کل پروفایل امنیتی توسعه و استقرار کد است؛ علاوه بر آن، باید عناصر امنیتی دیگری چون DAST، اسکن امنیتی کانتینر و RASP نیز مدنظر قرار گیرند.
هرکدام از این ابزارها کاربرد خاص خود را دارد و ممکن است یکی از آنها برای یک کاربرد مناسبتر از دیگران باشد. همچنین، این ابزارها برای سازمانها با اصول کدنویسی و توسعه متفاوت، کاربردهای متفاوتی دارند. با وجود این، ملاحضات و معیارهایی زیر راهنمای خوبی در انتخاب بهترین ابزارهای SAST هستند.
1_عملکرد ابزارهای SAST
باید مطمئن شوید که ابزارهای SAST انتخابشده باعث کندشدن فرایند توسعه کد نمیشوند، زیرا اگر اسکن و ارزیابی کد خیلی طول بکشد، بخصوص اگر ارزیابی قبل از بازنگری نهایی و یا بخشی از فرایند pull انجام شود، به شدت فرایند توسعه را به تاخیر میاندازد. اگر ابزار SAST (پویشگر امنیتی کد) انتخابی در CI/CD نیز گنجانده شود، هرگونه تاخیر و کندشدن فرایند، بر عملکرد CI/CD نیز تاثیر خواهد گذاشت و عملکرد آن را با اختلال همراه میکند.
انتخاب ابزاری که چندین ساعت طول میکشد تا یک کد را تجزیه و تحلیل کند، هیچ فایدهی اجرایی ندارد. زیرا تاخیر در اجرا باعث ایجاد وقفه در گزارشدهی عملکرد کد نیز میشود و هرگونه تغییر در کد باید از نو بازنگری شود. تبدیلشدن تست استاتیک امنیت اپلیکیشن (SAST) به یک گلوگاه کنترل کیفیت در توسعه اپلیکیشنها در تضاد با اصول DevOps است که در آن بهینهسازی توسعه و تحویل سریع، عناصر کلیدی برنامهنویسی هستند.
تستهای متعدد
گاهی ممکن است به اجرای چندین تست هم زمان نیاز باشد، بخصوص اگر تیمهای مختلفی بر روی محصول کار میکنند و تحویلهای مختلفی مدنظر شرکت است. در چنین حالتی، ابزارهای SAST (پویشگر آسیبپذیری شبکه) باید قابلیت انجام هم زمان چند وظیفه را داشته باشند تا بتوانند نیازهای مرتبط را تامین کنند.
در غیر اینصورت، سرعت تحویل کاهش مییابد، زیرا کدهای نوشتهشده توسط تیمهای مختلف در صف ارزیابی توسط ابزار SAST قرار میگیرند. برای اطمینان از عدم ایجاد هرگونه تاثیر منفی بر اصول تحویل و انطباق DevOps، باید از ایجاد تنگناها و صفهای انتظار جلوگیری کرد.
استانداردهای کد برای ابزارهای SAST
استاندارد کد در حال توسعه بر سرعت ابزارهای SAST تاثیر میگذارد، استانداردهای با کیفیت خوب به اجرای سریعتر تجزیه و تحلیل منجر میشوند. استاندارهای کد از اهمیت بالایی برخوردارند زیرا این امکان را فراهم میکنند که تعداد هشدارهای تولیدشده کنترل شود، چراکه در عدم حضور آنها، تعداد اعلانهای خارج از کنترل تولید میشوند و همین به زمان بیشتر در اصلاح میانجامد، حتی اگر مثبت کاذب باشند.
استفاده توسعهدهندگان مختلف از استانداردهای متفاوت در کدنویسی به افزایش زمان تجزیه و تحلیل ابزار SAST در ارزیابی کدهای آنها و یافتن خطاها میانجامد. با استفاده از استانداردسازی در توسعه، زمان تجزیه و تحلیل کاهش مییابد و وقتی یک توسعهدهنده گروه را ترک میکند، زمان زیادی صرف درک عملکرد و اهداف او نخواهد شد. توجه داریم که، بسیاری از سازمانها بخشهایی یا تمام کدهای خاص و مدنظر خود را برونسپاری میکنند؛ چنین کدهایی نیز باید استاندارد شوند، زیرا کدهای برونسپاری میتوانند تاثیر بسزایی بر سرعت ابزارهای SAST داشته باشند.
آیا ابزارهای SAST میتوانند با کد کامپایلشده کار کنند؟
کد کامپایلشده (کد بایتی و باینری نیز خوانده میشود) ممکن است به تجزیه و تحلیل استاتیک نیاز داشته باشد. برخی از ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری) قابلیت کار با این نوع از کدها را نیز دارند.
آیا عملکرد SAST در هنگام ارزیابی کدهای کامپایلشده دچار اختلال میشود؟
باید در هنگام ارزیابی ابزارهای SAST، عملکرد آنها در ارزیابی کدهای کامپایلشده را مدنظر قرار دهید. زیرا وجود اختلال، مانند کندشدن فرایند تجزیه و تحلیل، در هنگام اعمال بر کدهای کامپایلشده، به منظور کندی عملیات آتی توسط SAST (پویشگر امنیتی کد) است.
2_امنیت SAST
امروزه، بسیاری از ابزارهای SAST (پویشگر امنیتی کد) در قالب سرویسهای SaaS ارائه میشوند؛ جایی که ابزارهای SAST توسط تامینکننده SaaS کنترل میگردند و یک دسترسی کموبیش قابلتوجهی از اطلاعات مشتری به فروشنده داده میشود. در چنین وضعیتی، مدیریت زیرساخت SAST به حداقل میرسد، چراکه فروشنده مسئول تامین و اجرای بخش اصلی عملکرد ابزار است؛ بنابراین، کاربر باید در هنگام خرید خدمات SAST، پیشگیریهای خاص و متناظر با امنیت سایبری را مدنظر قرار دهد.
این ملاحظات امنیت سایبری زمانی حائز اهمیت میشوند که کد توسعهیافته ماهیت یکپارچه و امنیتی خیلی بالایی داشته باشد. در این صورت، ارسال چنین کدی به سیستمهای ابری برای اجرای تجزیه و تحلیل SAST، قطعا یک ریسک حداکثری را به همراه خواهد داشت. در چنین شرایطی، نهتنها شما اطلاعات حساس سازمان را به خارج از آن ارائه میدهید، بلکه میزان امنیت فضای مورد استفاده فروشنده و محیط SaaS آن نیز وارد معادله امنیتی میشود.
بهویژه، دادههای شناسایی شخصی نباید به SAST منتقل شوند، زیرا تجزیه و تحلیل SAST (پویشگر آسیبپذیری شبکه) معمولا بدون نیاز به این اطلاعات صورت میگیرد و اگر چنین دادههایی نیاز باشد که در SAST قرار گیرند، باید بررسیهای بیشتری حول امنیت سایبری محیط SaaS انجام گیرد. اگر ریسک و حساسیت اطلاعات بسیار بالاست، باید به دنبال فروشندگانی بود که راهحلهای “خود میزبانی” ارائه میدهند. یعنی محیطی امن در اختیار سازمان قرار میگیرد تا بدون دخالت فروشنده، ابزارهای SAST (پویشگر امنیتی کد) را به کار گیرد.
مدیریت اسرار در انتخاب ابزارهای SAST
از آنجا که گاهی نیاز است که اسرار سازمان نیز در اختیار ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری) قرار گیرند، باید ایمنی SAST در این مورد نیز بررسی شود، به عبارتی، باید تحقیق کرد که تا چه حدی ابزارهای SAST راز نگهدار هستند. اگر ابزار SAST نمیتواند اهمیت این اسرار را تشخیص دهد و آنها را به خوبی مدیریت نمیکند، مثلا آنها را به صورت عمومی و از کانال اینترنت، بدون هیچ رمزگذاری یا احراز هویت، پخش میکند، بهتر است از آن استفاده نکنید.
3_استقرار SAST
هدف در استفاده از راهحل امنیتی SAST (پویشگر امنیتی کد) فقط ارزیابی ایمنی کد نیست، بلکه انجام فرایند به صورتی یکپارچه و بدون اختلال در تحویل پروژه نیز حائز اهمیت است. برای انجام موثر آن، باید رویکرد فوقالعادهای در استقرار و اجرای این راهحل امنیت سایبری اتخاذ شود.
هرچقدر زودتر و با دقت بیشتری بتوان وجود یک اختلال و نقص در کد را تشخیص داد، با هزینه کمتر و سرعت بیشتری میتوان آن را رفع کرد. این رویکرد در اجتناب از بروز مسائل امنیتی باید در مراحل اولیه اجرا شود، چراکه در مراحل بازنگری نهایی و پیشتولید، اجرای آن بهینه نیست. زیرا برای حذف باگهای موجود و رفع اشکالهای کد در مراحل نزدیک به انتشار، به زمان و هزینه بیشتری نیاز خواهید داشت.
اسکن IDE
برای هر یک از ابزارهای SAST که میخواهید ارزیابی کنید، عملکرد امن آن در روز اول را بررسی کنید. این رویکرد به شناسایی بهموقع عملکرد SAST (پویشگر آسیبپذیری سیستم) قبل از توسعه، پرداخت زمان و هزینه بیشتر، کمک میکند. این ارزیابی زودهنگام همچنین، باعث میشود که مشکلات در روزهای اول تشخیص داده شوند و حجمهای کمتر از خطا با بهینگی بالاتری رفع شوند.
منظور از اسکن روز اول زمانی است که توسعهدهنده در اولین خطوط کد قرار دارد. بهترین محیط برای اجرای این اسکن، محیط توسعه یکپارچه یا IDE است. به ویژه که برخی از راهحلهای SAST نوعی افزونه برای عمل در IDE و توسعه کد را در اختیار کاربر قرار میدهند.
با تشخیص بهموقع و سریع مشکلات، توسعهدهنده میتواند قبل از اینکه خطاها در میان شاخههای مختلف کد اصلی گم شوند، سریعا آنها را برطرف کند. همچنین، نیاز به صرف وقت و هزینه برای بازنگریهای کلی از کد نیست زیرا بررسیها از همان روز اول توسعه کد انجام شدهاند.
همیشه به این موضوع که آیا ابزار امنیت سایبری SAST (پویشگر امنیتی کد) به افزونههای مرتبط با IDE مجهز است یا نه توجه داشته باشید. توجه کنید که، ادغام به این معنی است که کد به تامینکننده سیستمهای SAST در محیط SaaS ارسال میشود و ریسک مضاعفی بر امنیت پروژه اعمال میگردد.
اسکن مخزن در ابزارهای SAST (پویشگر امنیتی کد)
مکان دیگری برای اجرای تست تجزیه و تحلیل امنیت کد، سطح مخزن (Repo) است. بنابراین، اگر از GitHub به عنوان مخزن استفاده میکنید، باید امکان استفاده از خدمات SAST در آن، با استفاده از یک افزونه مناسب، را بررسی کنید. چنانکه عنوان کردیم، با یکپارچه کردن IDE و ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری شبکه)، ریسک بیشتری متناظر با استفاده از پلتفرمی خارجی، معمولا SaaS، بر پروژه اعمال خواهد شد. به یاد داشته باشید که شما بایست به ابزار SAST توانایی دسترسی به repo را بدهید. بنابراین، ریسک ارائه این دسترسی به محیط پلتفرم و کدهای موجود در آن را نیز باید ارزیابی کنید.
اسکن کانال CI/CD
حتی پس از انجام اسکنهای Repo و IDE، اسکن در ادغام مستمر (قسمت CI از CI/CD) همچنان ضروری است. اگرچه به ظاهر این یک اضافهکاری است، اما دو مرحله قبل از اسکن کردن فقط برای سرعت دادن به توسعه کد با ایجاد اطمینان در ایمنی آن و عدم بروز مشکلات در مراحل نهایی است. اسکن CI به دو دلیل عمده زیر انجام میشود:
- اطمینان از ایمن بودن کد در هنگام ارسال آن به کانال، زیرا ممکن است که در آخرین لحظه اختلالی به وجود آمده باشد که در تستها سنجیده نشده است.
- اطمینان از اینکه بروز تهدیدات داخلی به حداقل رسیده است.
گاهی این امکان وجود دارد که کد بررسی شده باشد اما هنوز با کد اصلی ادغام نشده باشد، زیر عملکردی اضافی در نظر گرفته شده که باید در کد گنجانده شود و تستهای بازنگری به این عملکرد اضافی نپرداخته باشند. این کد دستکاری شده ممکن است در ادامه، بدون بررسی ایمنی آن، به راحتی وارد بخش CI کانال شود و مشکلات احتمالی آن برای همیشه مخفی بمانند. بنابراین، اگر حتی چهارچشمی کد را رصد میکنید، تنها زمانی میتوانید از امنیت آن اطمینان حاصل کنید که بازنگریهای لحظه آخری را به دقت بررسی کرده و هرگونه عملکرد اضافی را در آنها مدنظر قرار دهید.
تست SAST باید قبل از انجام هر تست دیگری در کانال پیادهسازی شود. بنابراین، تصمیم درباره اجرای تستهای دیگر باید به موفقیتآمیز بودن تست SAST (پویشگر امنیتی کد) موکول گردد. این رویکرد، باعث کاهش زمان رفع مشکلات کد و تسریع در تستهای زمان یکپارچهسازی میشود.
تهدید داخلی برای ابزارهای SAST
از آنجا که تجزیه و تحلیل امنیت کد تنها در سطح IDE و Repo اجرا میشوند، ورود کدهای مخرب ایجادشده توسط توسعهدهندگان خرابکار به منظور ورود به کانال CI/CD و قرار دادن کدهای مخرب در سیستمهای تولیدی ممکن میشود.
حتی وقتی که بازنگریهای پیدرپی انجام دادهاید، همچنان خطر داخلی شما را تهدید میکند و همیشه یک کارمند ناراضی پیدا میشود که قصد نفوذ به کدها و خرابکاری در سیستم را دارد. بنابراین، بررسی کد در سطح CI ضروری است. همچنین، سطح CI خود باید از نظر دسترسی و احراز هویت متناظر با آن بررسی شود تا مطمئن گردید که از آن سوء استفاده نخواهد شد.
عملکردهای اضافی
عملکردهای اضافی برای تست عملکرد کد، همزمان با ارزیابی امنیت آن، همیشه یک ویژگی مناسب است. تست یکپارچهسازی غالبا قابل اجرا نیست، اما تست کد و جستجو برای مشکلات امنیتی در این مرحله (پس از اضافه کردن عملکردهای اضافی به کد) بسیار حائز اهمیت است.
4_قوانین کنترلی ابزارهای SAST
نحوه اجرای تجزیه و تحلیلهای امنیتی در ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری) با یک سری از قواعد تعریف میشود. اگر این قوانین به درستی کنترل نشوند، ممکن است مورد سوء استفاده قرار گیرند. باید یک پروتکل و استاندارد برای میزان و نحوه دسترسی هرکدام از اعضاء به این قوانین و امکان تغییر در آنها وجود داشته باشد.
یک ابزار SAST با کیفیت، نباید وابستگی چندانی، از نظر قواعد کنترلی، به نحوه دسترسیها و عملکرد توسعهدهندگان داشته باشد. وجود یک ابزار ارائهدهنده مجوز یا احراز هویت (IDP) همراه با پروتکل دسترسی خاص الزامی است.
بدون محدودسازی، تعریف و کنترل دسترسیها به قوانین پایه در ابزارهای SAST، این ابزارهای امنیتی میتوانند به چالش تبدیل شوند و امکان انتقال کد غیرمعتبر به مجموعه کد مادر و ایجاد اختلال در محصول نهایی را فراهم میکنند.
5_مثبت کاذب ابزارهای SAST
یک ابزار SAST خوب باید در زمان صرفهجویی کند و کمترین اختلال را در زمانبندی تحویل محصول نهایی ایجاد سازد. تولید تعداد زیادی از مثبتهای کاذب باعث ایجاد وقفههای زمانی زیاد و اختلال در برنامههای اجرایی میشود، زیرا متخصص یا تیم متخصصان خطا باید بررسی کنند که آیا اعلانهای تولیدشده با ابزار واقعا خطا هستند یا مثبت کاذباند.
ابزارهای SAST چقدر در کاهش تعداد مثبتهای کاذب خوب عمل میکند؟
همیشه به تعداد مثبتهای کاذبی دقت کنید که توسط ابزارهای SAST (اسکنر آسیبپذیری) و در حین ارزیابی تولید میشوند. در حالت ایدهآل، مشاهده تعداد مثبتهای کاذب توسط ابزارهای SAST مختلف، معیار خوبی برای تشخیص ابزار مناسب برای انجام تست است.
البته باید درک خوبی از کدها و شیوه ارزیابی خطا داشته باشید تا دریابید که کدام اعلانها واقعا ضروری هستند و کدامها کاذباند. ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی زیادی در طول سالیان توسعه یافتهاند تا با ادغام با ابزارهای SAST کمترین مثبتهای کاذب را نتیجه دهند.
تولید تخصصهایی که بتوانند کد خوب را از بد تشخیص دهند یک سرمایهگذاری خوب است. با استفاده از چنین متخصصانی، شما میتوانید تست تجزیه و تحلیل سریع و کمهزینهتری را پیادهسازی کنید و تحویل بهینه و بهموقع پروژه را نتیجه بگیرید.
چگونه میتوان تشخیص داد که اعلان خطای تولید شده مثبت کاذب نیست و در واقع یک تهدید است؟
مجددا، میتوانید از بررسی کد با ابزارهای SAST متفاوت و تشخیص مثبتهای کاذب از این طریق استفاده کنید. بهویژه، وقتی تعداد قابلتوجهی از ابزارها مشکل خاصی را تشخیص و گزارش دهند، دیگر نمیتوان آن را یک مثبت کاذب دانست. برعکس، اگر خطایی تنها توسط یک یا تعداد محدودی از ابزارهای SAST گزارش میشود، امکان مثبت کاذب بودن آن و حتی عملکرد بد SAST اعلانکننده بسیار بالاست.
همچنین، اگر پس از بررسی اعلان، متوجه شدید که یک مثبت کاذب بوده و ابزار SAST الگوی خاصی در چنین اعلانهایی را پی میگیرد، باید استفاده از آن ابزار را به چالش بکشید و آن را بیشتر ارزیابی کنید. به یاد داشته باشید، هنگام استفاده از ابزارهای SAST شما حتما با مثبتهای کاذب زیادی مواجه خواهید شد. بنابراین، همیشه در این تست باگهای معمول وجود دارند و باید به دنبال تعادلی بین تعداد معقول و تعداد بیش از حد باشید.
6_استانداردهای انطباق ابزارهای SAST
بسیاری از سازمانها یا تحت نظارت بالادستیهای سازمانی خود هستند یا اینکه باید با مجموعهای از قوانین ملی یا بینالمللی خود را منطبق سازند؛ ابزارهای SAST باید این ویژگی را داشته باشند که برآورده شدن استانداردها توسط کدها را بررسی کنند.
برای مثال، اگر سازمان در حال توسعه یک نرمافزار پرداخت است و نیاز به انطباق با قوانین PCI DSS دارد، ابزار SAST باید بتواند به بررسی انطباق PCI DSS با کدهای مورد ارزیابی خود بپردازد.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه
کدنویسی امن چیست و چه کاربردی دارد؟
انطباق ابزارهای SAST
در کمترین حالت ممکن، باید مطمئن شوید که ابزار SAST حداقل استانداردها را رعایت میکند و اجرای آنها در قالب کد را ارزیابی خواهد کرد. بخصوص، استفاده از یک سرویس SaaS به بررسی دقیق نیاز دارد، و ممکن است مدیران بالادستی اجازه ارسال کدها به تامینکننده SaaS و اجرای ارزیابی توسط آن را ندهند. بنابراین، شما باید از انطباق SASTها با حداقل استانداردهای امنیتی و مطلوب سازمان خود مطمئن شوید.
7_پوشش SAST
در حالت معمول، ابزارهای SAST باید قابلیتهایی برای ارزیابی 10 OWASP اصلی را داشته باشند، زیرا این دسته از آسیبپذیریها جزء انواع با بیشترین بسامد هستند و اگر SAST نتواند آنها را پوشش دهد، کدهای آسیبپذیر را نیز معمولی جلوه میدهد.
بررسی احراز هویت نیز یک بایست است تا از ورود اطلاعات اشتباهی یا مخرب به اپلیکیشن در حال توسعه ممانعت شود. همچنین، بررسی امکان وقوع حملات از نوع تزریق SQL بسیار با اهمیت است. درنهایت، هدف ابزار SAST یافتن مشکلاتی در کد است که میتوانند منجر به آسیبهای امنیتی شوند. به عنوان مثال، دستورات SQL باید بررسی شوند تا از امکان تبدیل شدن به حملههای تزریق SQL ممانعت گردد.
8_توصیههای ابزارهای SAST
همزمان با تشخیص ضعفها و موارد تهدید امنیتی، یک ابزار SAST (پویشگر آسیبپذیری سیستم) خوب باید پیشنهادات خوب و قابل اجرایی برای رفع این مشکلات ارائه دهد. چنین توصیههایی باید در طول زمان و پس از اجرای ارزیابی برای کدهای مختلف، توسعه و بهبود یابند. این ویژگی همچنین، باعث میشود که توسعهدهندگان کدهای بهتر و با کیفیتتری تولید کنند.
آن دسته از ابزارهای SAST که به تازگی به بازار آمدهاند، احتمالا از چنین قابلیتی برخوردار نیستند، چراکه تجربه کافی در تشخیص خطاها و ارائه پیشنهادهای مرتبط و مناسب را ندارند. با ارائه توصیههای خوب در اصلاح کد، ابزار SAST به توسعهدهندگان این امکان را میدهد تا در ادامه خطاهای کمتری را تولید کنند و نقاط ضعف خود در کدنویسی را در حین انجام آن بازنگری و اصلاح کنند.
9_ادغام SAST
ابزارهای SAST باید این قابلیت را داشته باشند که با سایر سیستمها و سرویسها ادغام و عمل کنند. بخصوص، در هنگام ارزیابی ابزارهای SAST (پویشگر آسیبپذیری سیستم)، باید قابلیت ادغام آن، با ابزارها و محیطهای دیگر، بررسی و سطح آن یکپارچهسازی ارزیابی شود. ادغام در کانال CI/CD یک الزام حتمی است که میتوان از طریق خدمات خودکاری چون Jenkins اجرا شود یا اینکه با ادغام در محیطهای ابری مثل AWS صورت بگیرد.
IDEها و مخازن
چنانکه قبلا عنوان شد، ادغام با IDE و Repo ایده بسیار خوبی است؛ امکان چنین ادغامی، و یکپارچهسازی امنیتی، باید در ابزارهای SAST مورد بررسی قرار گیرد.
SIEM
ادغام در خدمات نظارت و هشداری چون SIEM بسیار حائز اهمیت است، زیرا از این طریق، دسترسی به ابزارها و فعالیتها را میتوان کنترل کرد.
ارائهدهنده هویت (IDP)
ادغام ابزار با یک ارائهدهنده هویت (IDP) نیز ضروری است، زیرا نهتنها از پایبندی به نقشها و دسترسی با کنترل اعتبار و احراز هویت اطمینان حاصل میگردد، بلکه هرگونه پیوستن، ترک و جابجایی پرسنل را نیز میتوان کنترل و بررسی کرد. از این طریق، دسترسیها در لحظه تغییر میکنند و ارزیابی کدها متناظر با آنها انجام میشوند.
10_وابستگیهای ابزارهای SAST
شرکتهای زیادی وجود دارند که به دلیل استفاده از وابستگیهایی (قابلیتهای کمکی خارج از سازمان و کدهای توسعهیافته توسط آن) که هک میشوند، کل سیستم خود را با تهدید هک شدن و از دست دادن بخشهای قابلتوجهی از داده مواجه میکنند. بنابراین، هرگونه وابستگی که استفاده میشود را باید ازنظر امنیتی سنجید و مشکلات احتمالی را به موقع تشخیص و برطرف کرد.
در حالت ایدهآل، یک ابزار SAST میتواند قابلیت بررسی این کدهای حاشیهای را نیز داشته باشد. چنین SASTی باید با ابزار تحلیل ترکیب نرمافزار (SCA) فعالیت کند. بهویژه در پروژههای منبع باز، چنین بررسیهایی ضروری است چراکه توسعهدهندگان زیادی در آن نقش دارند و کدهای حاشیهای زیادی در امنیت کد اصلی و اپلیکیشن محصول آن دخیلاند.
11_گلوله نقرهای SAST
تست استاتیک امنیت شبکه (SAST) یک گلوله نقرهای (ابزار فوقالعاده کارا و کافی) برای بررسی مشکلات امنیتی اپلیکیشن نیست، اما اگر همراه با موارد زیر به کار گرفته شود، یک ابزار عالی در کاهش ریسکهای امنیتی است:
- یک چرخه عمر تحویل نرمافزار ایمن (SSDLC)
- الزامات App Sec
- تست داینامیک امنیت اپلیکیشن (DAST)
- اسکن امنیتی بدون سرور/کانتینر
- تست نفوذ (PEN Test)
- تست تیم قرمز و تیم آبی
- و غیره
بهویژه، ابزار SAST اطلاعاتی درباره وجود مشکل در پیکربندی احراز هویت و ارائه مجوزها به شما نمیدهد، یا اینکه آیا رمزگذاری ایمن است یا نه؟ یکی از مشکلات اصلی، استفاده توسعهدهندگان از ورژنهای قدیمی کتابخانههای رمزنگاری است که حفرههای امنیتی زیادی دارند.
- در مواردی که اپلیکیشنها از پایگاههای داده اطلاعات شخصی استفاده میکنند و اتصالات موجود ناامن است چه؟
- آیا لزوما چنین مشکلاتی را میتوان با استفاده از ابزار SAST تشخیص و برطرف کرد؟
ایمنی و کارایی مناسب وابستگیها لزوما توسط ابزار SAST بررسی نمیشوند. برای مثال، استفاده از کتابخانههای جاوا اسکریپت موجود در منابع خارجی، ریسک قابلتوجهی به اپلیکیشن اعمال میکند و نیازمند ارزیابی امنیتی، کنترل و مدیریت ریسک است تا از عدم نفوذ مشکلات به کدهای اصلی و ایجاد چالشهای امنیتی بیشتر ممانعت شود. این نوع مشکلات همگی فراتر از قابلیتهای ابزار SAST (پویشگر آسیبپذیری سیستم) هستند و وجود رویههای امنیتی و آموزش موثر برای کاهش ریسکها و ارتقا امنیت کلی سازمان ضروری خواهند بود.
ابزار تحلیل استاتیک کد چیست؟
بدون ابزارهای خودکار برای بررسی وضعیت، خواندن، درک و اشکالزدایی از کدها بسیار زمانبر است. با وجود ابزارهای تحلیل ایستای زیادی که در دسترس هستند، ما شما را با تجزیه و تحلیل استاتیک کدها آشنا میکنیم و انواع ابزارهای تحلیلی مورد استفاده را بررسی خواهیم کرد.
خب، ابزار تحلیل استاتیک کد چیست؟ تحلیلگر ایستا یا استاتیک کد، یک سیستم نرمافزاری خودکار است که توسط مهندسان نرمافزار و بهمنظور بررسی کدهای معیوب به کار گرفته میشود. با استفاده از ابزارهای خاص در تجزیه و تحلیل کدها، سازمانها میتوانند مشکلات موجود را به موقع بیابند و رفع کنند. از این طریق، در هزینهها صرفهجویی میشود و روند تولید سریعتر میشود.
ابزارهای تجزیه و تحلیل استاتیک کد مختلفی وجود دارند که هر کدام ساختار و عملکرد منحصر به خود را دارد. ممکن است انتخاب بهترین آنها برای شما چالشی باشد. در ادامه، این ابزارها را معرفی میکنیم و برخی از موثرترین آنها را پیشنهاد میدهیم.
تجزیه و تحلیل استاتیک کد چیست؟
در تجزیه و تحلیل استاتیک، از نرمافزارهای کامپیوتری برای اشکالزدایی از کدها قبل از اجرای آنها در اپلیکیشنهای محصول استفاده میشود. با استفاده از این فرایند، تشخیص نواقص موجود در کدهای نوشتهشده سریعتر و با هزینه کمتری ممکن میشود. به ویژه، این فرایند به صورت خودکار انجام میشود و نیازمند پشتیبان انسانی نیست.
چنین تجزیه و تحلیلی به شناسایی خطاهای موجود در برنامهنویسی، نقض کدگذاری، خطاهای نحوی، نقضهای امنیتی و سریز بافر کمک میکند تا جایی که این تحلیلها به ابزارهای قدرتمندی در تشخیص مشکلات امنیت سایبری تبدیل شدهاند. انواع مختلفی از تجزیه و تحلیل استاتیک مانند تجزیه و تحلیل دادهها، تجزیه و تحلیل کنترل، تجزیه و تحلیل شکست و تجزیه و تحلیل رابط وجود دارند. استفاده از این سیستمهای خودکار راحتتر، سریعتر و موثرتر از انجام فرایندهای مشابه توسط انسان است. به ویژه، پیادهسازی این تحلیلها توسط انسان خستهکننده و با خطاهای انسانی زیادی همراه است.
کلام آخر
با استقرار یک تحلیلگر استاتیک این امکان را مییابید که قبل از اجرای اپلیکیشن، اجزای آن را با دقت بررسی کنید. به این ترتیب، نقصهای موجود شناسایی میشوند و توصیههای موثری برای رفع آنها ارائه میگردند. در نهایت، صرفهجویی خوبی در زمان و هزینه موردنیاز ایجاد میشود. همچنین، شما همیشه میتوانید مطابق با نیاز شرکت و استانداردهای الزامی، فرایند تحلیل را سفارشی کنید.
با ابزارهای تجزیه و تحلیلی مانند SonarQube، Fortify، AppScan و CxSAST، میتوانید به صورت خودکار و موثر اشکالات را بیابید و قبل از اجرای کد آنها را رفع کنید. چنین سیستمهایی، دارایی با ارزشی برای شرکتها هستند. این ابزارها نهتنها باعث تسهیل در فعالیت مهندسان نرمافزار و توسعهدهندگان وب میشوند، بلکه ابزارهایی ضروری در بهبود وضعیت امنیت سایبری سازمان هستند.
ابزار DAST چیست؟
ابزارهای تست داینامیک امنیت اپلیکیشن (DAST) با جستجوی آسیبهای امنیتی در زمان اجرای برنامه، تست امنیت آن را به صورت خودکار انجام میدهند. در DAST کتابخانههایی از حملات ممکن وجود دارند، و ابزارها از آنها برای تشخیص وجود نقاط آسیبپذیر در برنامه و یافتن مشکلات امنیتی استفاده میکنند.